Zwolnienie od kosztów sądowych. Oddział 1 Przepisy ogólne Art. 239. [Zwolnienie z mocy ustawy] § 1. Nie mają obowiązku uiszczenia kosztów sądowych: 1) strona skarżąca działanie, bezczynność organu lub przewlekłe prowadzenie postępowania w sprawach: a) z zakresu pomocy i opieki społecznej,

Konstytucja gwarantuje każdemu prawo do sądu. W teorii więc wszyscy powinni mieć dostęp do wymiaru sprawiedliwości, aby walczyć o swoje racje. W praktyce przeszkodą może być konieczność poniesienia kosztów sądowych. Wszczęcie sprawy cywilnej jest bowiem płatne. Czasami uiszczenie stosownego wpisu jest konieczne nawet dla podjęcia obrony. Nie wszyscy są w stanie poradzić sobie z takim wydatkiem. Aby sprawiedliwości mogło stać się zadość, w pewnych sytuacjach należy odstąpić od pobierania opłat. Jak wygląda kwestia zwolnienia od kosztów sądowych w sprawach cywilnych? 1. Prawo do zwolnienia od kosztów jako kompromis 2. Zwolnienie od kosztów z mocy prawa 3. Standardowe opłaty mogą być zbyt wysokie 4. Wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych 5. We wniosku muszą znaleźć się dowody 6. Jak złożyć wniosek? 7. Rozpoznanie wniosku 8. Uwzględnienie wniosku nie zawsze oznacza bezpłatne postępowanie Prawo do zwolnienia od kosztów jako kompromisUstawodawca przy wprowadzaniu reglamentacji dostępu do sądu musiał wziąć pod uwagę dwie kwestie. Po pierwsze, wspomniane już konstytucyjne prawo do sądu. Po drugie zaś, ograniczenia techniczne i osobowe dotyczące wymiaru sprawiedliwości. Oczywistym jest, że sędziowie mają określone moce przerobowe. Brak ograniczeń we wszczynaniu procesów całkowicie sparaliżowałby pracę sądów, szczególnie że obywatele naszego kraju są skorzy do konfliktów. Konieczne było więc wprowadzenie pewnych mechanizmów, które zniechęcałyby do składania pozwów w błahych sprawach. Takich, które można rozwiązać metodą jest właśnie wprowadzenie opłat od pozwów. Dzięki temu można zmniejszyć liczbę „małych” spraw, gdyż wszczynanie postępowań po prostu przestaje się opłacać. Poza tym każdy dwa razy zastanowi się nad zasadnością powództwa, zanim poniesie określone koszty. Wyklucza to zjawisko pozywania „na próbę”. Trzeba przy tym jednak pamiętać, aby opłaty nie były zbyt wysokie. Często bowiem zasada sprawiedliwości wymaga przeprowadzenia procesu, na co nie wszystkich zdecydowano się na pewien kompromis. Co do zasady opłaty od pozwów i pewne koszty ponoszone w toku procesu utrzymywane są na dość wysokim poziomie. Niektóre rodzaje spraw są natomiast bezpłatne. W innych każdemu przysługuje prawo złożenia wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych w całości bądź w pewnej od kosztów z mocy prawaZasady ponoszenia opłat, ich wysokość oraz warunki zwolnienia uregulowane są w ustawie z dnia 18 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych ( z 2020r. poz. 755). Brak konieczności opłacenia pozwu czy wniosku może wynikać z konkretnego przepisu albo z orzeczenia w przedmiocie zwolnienia od z mocy prawa udzielane są ze względu na rodzaj sprawy (zwolnienie przedmiotowe) albo osobę uczestnika postępowania (zwolnienie podmiotowe). Do tej pierwszej kategorii zaliczono – między innymi – postępowania:o przyjęcie oświadczenia o uznaniu dziecka, nadaniu nazwiska, przysposobieniu czy odebraniu dziecka,o przesłuchanie świadka testamentu ustnego czy otwarcie testamentu,o wpis w księdze wieczystej prawa własności uzyskanego na podstawie przepisów o przekształceniu użytkowania wieczystego we własność,o wpis do KRS organizacji społecznych czy kościołów,o zatwierdzenie ugody zawartej przed mediatorem,o roszczenie majątkowe z tytułu zbrodni ludobójstwa, zbrodni przeciwko ludzkości, zbrodni wojennej lub zbrodni agresji,o ochronę dóbr osobistych, gdy sprawa dotyczy patriotycznych tradycji zmagań Narodu Polskiego z okupantami, nazizmem i komunizmem, wniesionego przez kombatanta,w sprawach nieletnich,wszczęte na skutek zażalenia na odmowę zwolnienia od kosztów sądowych albo odmowę ustanowienia pomocy prawnej z katalog zwolnień przedmiotowych znajdziemy w art. 95 powołanej wyżej udzielona została przede wszystkim w sprawach związanych z dobrem dziecka czy spadkobraniem. Ochroną objęci zostali również kombatanci czy ofiary różnego rodzaju zbrodni. Chodzi więc o sprawy osobiste oraz takie, w których specjalne względy o charakterze sprawiedliwościowym wymagają bezpłatnego też zwrócić uwagę, że w niektórych sprawach opłatę co prawda przewidziano, ale jest ona niska. Ponieść więc jest ją w stanie niemal każdy. Chodzi tutaj w szczególności o sprawy:dotyczące kredytów frankowych – opłata wynosi 1000 zł, nawet jeśli powód dochodzi zapłaty kilkuset tysięcy złotych,rozwodowe – opłata wynosi zawsze 600 zł,osobowe dotyczące rozwiązania przysposobienia, zaprzeczenia ojcostwa, unieważnienia uznania dziecka czy unieważnienia małżeństwa – opłata wynosi zawsze 200 zł,o stwierdzenie nabycia spadku czy zabezpieczenie spadku – opłata wynosi zawsze 100 zł,z zakresu ubezpieczeń społecznych i w sprawach odwołań rozpoznawanych przez sąd pracy i ubezpieczeń społecznych – pobiera się jedynie opłatę w wysokości 30 zł i to wyłącznie od apelacji czy skargi od kosztów sądowychO zwolnieniu podmiotowym ustawodawca zdecydował natomiast w art. 96 omawianej ustawy. Opłat nie poniosą chociażby:powód w sprawie o alimenty,strona dochodząca ustalenia ojcostwa czy macierzyństwa,konsument w sprawie o uznanie postanowień umownych za niedozwolone,pracownik wnoszący powództwo przeciwko pracodawcy – chyba że żąda więcej niż 50 000 zł,strona dochodząca naprawienia szkód spowodowanych ruchem zakładu górniczego,osoba ubezwłasnowolniona w sprawach o uchylenie lub zmianę ubezwłasnowolnienia,osoba dotknięta przemocą w rodzinie w sprawach o zobowiązanie osoby stosującej przemoc w rodzinie do opuszczenia wspólnie zajmowanego mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia lub zakazanie zbliżania się do tego mieszkania i jego bezpośredniego również mamy do czynienia ze zwolnieniem głównie w sprawach osobistych – rodzinnych czy pracowniczych. Chroniony w sposób szczególny jest również konsument czy osoba poszkodowana na skutek pewnych nadzwyczajnych również: Reforma postępowania cywilnego – koszty i opłatyStandardowe opłaty mogą być zbyt wysokieZwolnień przedmiotowych ani podmiotowych nie przewidziano przede wszystkim w typowych sprawach o zapłatę. W ich przypadku opłata od pozwu wynosi co do zasady 5% wartości żądania. Co ważne, nie może ona być jednak nigdy wyższa niż 200 000 zł. Inne zasady obowiązują tylko, jeśli pozywamy o mniej niż 20 000 zł. Wtedy opłata jest stała i zależy od wysokości spornej kwoty:do 500 złotych – opłata wynosi 30 złotych;ponad 500 złotych do 1500 złotych – opłata wynosi 100 złotych;ponad 1500 złotych do 4000 złotych – opłata wynosi 200 złotych;powyżej 4000 złotych do 7500 złotych – opłata wynosi 400 złotych;ponad 7500 złotych do 10 000 złotych – opłata wynosi 500 złotych;ponad 10 000 złotych do 15 000 złotych – opłata wynosi 750 złotych;powyżej 15 000 złotych do 20 000 złotych – opłata wynosi 1000 wysokie opłaty spotkamy najczęściej w sprawach gospodarczych. Czasami jednak również zwykli obywatele stają przed koniecznością złożenia pozwu przy znaczącej wartości przedmiotu sporu. Można chociażby wspomnieć tutaj o sprawach o odwołanie darowizny. Postępowanie jest wszczynane wtedy, gdy obdarowany dopuszcza się rażącej niewdzięczności. Skutkiem procesu jest zwrot przedmiotu darowizny. Umowy w tym przedmiocie zawierane są najczęściej przez osoby fizyczne, często niedysponujące wolnymi środkami pieniężnymi. Jeśli przedmiotem darowizny była nieruchomość, wartość przedmiotu sporu może osiągnąć nawet ponad milion złotych, a opłata od pozwu – kilkadziesiąt tle takiej sprawy jest zazwyczaj pewna krzywda darczyńcy. Rażąca niewdzięczność może wiązać się chociażby z przemocą czy psychicznym znęcaniem się. Wystąpienie z omawianym roszczeniem czyni więc zadość zasadom sprawiedliwości i współżycia społecznego. Zasadne jest więc, aby w takich sytuacjach zapłata za pozew nie była konieczna, jeśli powód nie jest w stanie ponieść tego o zwolnienie od kosztów sądowychDlatego też ustawodawca zdecydował o wprowadzeniu instytucji zwolnienia od kosztów sądowych. Czyli od obowiązku ponoszenia wspomnianych opłat oraz innych wydatków. Chodzi tutaj o wszystkie kwoty, których uiszczenie w toku procesu jest wymagane przez przepisy albo na wezwanie sądu. Mogą to być opłaty od środków zaskarżenia czy zaliczki na poczet wynagrodzenia biegłego, w skomplikowanych sprawach sięgające kilku tysięcy od kosztów może być całościowe lub częściowe. To ostatnie może polegać na:uchyleniu obowiązku poniesienia ułamkowej, procentowej albo określonej kwotowo części opłat lub wydatków,przyznaniu zwolnienia co do pewnej części roszczenia lub co do niektórych roszczeń dochodzonych uzyskać zwolnienie, należy wykazać spełnienie przesłanki mówiącej o pewnych trudnościach finansowych wnioskodawcy. Brzmi ona różnie, w zależności od rodzaju podmiotu, który stara się o zwolnienie. I tak:osoba fizyczna musi wykazać, że nie jest w stanie ponieść kosztów bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny lub ich poniesienie narazi ją na taki uszczerbek,osoba prawna albo inna jednostka organizacyjna musi wykazać, że nie ma dostatecznych środków na uiszczenie kosztów sądowych,spółka handlowa powinna dodatkowo wykazać, że jej wspólnicy albo akcjonariusze nie mają dostatecznych środków na zwiększenie majątku spółki lub udzielenie spółce wniosku muszą znaleźć się dowodyW celu wykazania złej sytuacji materialnej warto przedstawić stosowne dokumenty. Mogą to być umowy kredytowe, dokumentacja medyczna wskazująca na konieczność ponoszenia kosztów leczenia, zeznania PIT, bilanse księgowe itp. Osoba fizyczna musi natomiast obligatoryjnie dołączyć „Oświadczenie o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania” – według wzoru dostępnego na stronie internetowej Ministerstwa oświadczenia jest czytelny i zawiera instrukcje. Jego wypełnienie nie powinno stanowić problemu. Warto się jednak przygotować i zebrać dane dotyczące:nieruchomości stanowiących własność wnioskodawcy – z podaniem adresu, powierzchni i szacunkowej wartości,innych składników majątkowych – oszczędności pieniężnych, papierów wartościowych, udziałów, polis inwestycyjnych, wierzytelności i innych przedmiotów o wartości powyżej 5000 zł,osób zamieszkujących łącznie z wnioskodawcą – imię, nazwisko, dochód miesięczny/roczny netto i źródło tego dochodu,zobowiązań i stałych wydatków – czynsze, kredyty, żywność, ubrania, koszty leczenia, ubezpieczenia,wszelkie inne dane, które wnioskodawca uzna za istotne, a mogą dowieść, że nie jest w stanie ponieść kosztów złożyć wniosek?Należy pamiętać, aby dokument podpisać w sposób czytelny i przedstawić sądowi w oryginale. Najlepiej jest złożyć pełen wniosek wraz z pismem, które podlega opłacie. Jeśli się tego nie zrobi, sąd powinien wezwać do uzupełnienia braków pozwu czy innego pisma procesowego w terminie 7 dni. Wystosowanie prośby o zwolnienie od kosztów dopuszczalne jest również na tym wszystko było dla sądu czytelne, pełna konstrukcja wniosku powinna wyglądać w sposób następujący:w samym piśmie procesowym powinna znaleźć się informacja o chęci uzyskania zwolnienia wraz z krótkim uzasadnieniem,wyżej omówione oświadczenie powinno stanowić załącznik do pisma,kolejnymi załącznikami do pisma powinny być dodatkowe dokumenty potwierdzające trudności finansowe – ich dołączenie nie jest konieczne, ale na pewno pomaga w uzyskaniu zamierzonego W postępowaniu wieczystoksięgowym prośba o zwolnienie od kosztów może być złożona wyłącznie przed złożeniem wniosku o wpis do księgi również wspomnieć, że ustawodawca dopuszcza złożenie przez osobę fizyczną stosownego wniosku w formie ustnej do protokołu. W takiej sytuacji nie trzeba wypełniać omówionego wnioskuNajczęściej w praktyce jest tak, że sąd rozpoznaje wniosek tylko na podstawie przedstawionych dokumentów. Zgodnie jednak z art. 108 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych możliwe jest przeprowadzenie dochodzenia w razie powzięcia wątpliwości co do prawdziwości twierdzeń wnioskodawcy. W takiej sytuacji powinna się zapalić czerwona lampka. Należy zdać sobie sprawę, że stwierdzenie podania nieprawdziwych informacji może skończyć się grzywną do 2000 zł oraz obowiązkiem poniesienia wszelkich kosztów. Dodatkowo sprawą może zainteresować się prokuratura. Dochodzi tutaj bowiem do wprowadzenia sądu w błąd w celu uzyskania korzyści wszystko pójdzie zgodnie z planem, sąd wyda orzeczenie merytoryczne. Może uwzględnić wniosek w całości, w części albo go oddalić. Uwzględnienie w części polega najczęściej na udzieleniu zgody na umorzenie części należnej opłaty od pozwu czy innego pisma procesowego. Postanowienie niekorzystne może być zaskarżone zażaleniem albo skargą (jeśli wydał je referendarz sądowy).Uwzględnienie wniosku nie zawsze oznacza bezpłatne postępowanieWnioskodawca powinien pamiętać, że nawet uwzględnienie wniosku w całości nie załatwia zawsze całego problemu kosztów sądowych. Pozytywna decyzja sądu nie chroni strony przed koniecznością zwrotu kosztów przeciwnikowi w przypadku przegranej. Osoba zwolniona nie zapłaci za pozew czy opinie biegłego, ale w razie porażki będzie musiała pokryć chociażby koszty zastępstwa procesowego strony zwycięskiej. Te zależne są od wartości przedmiotu sporu i mogą wynieść nawet kilkanaście tysięcy uniknąć tych wydatków, można jedynie spróbować złożyć w sądzie wniosek w trybie art. 102 Kodeksu postępowania cywilnego, w którym czytamy:W wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nie obciążać jej w ogóle pamiętać, że sąd rozpozna ten wniosek dopiero na etapie wydawania wyroku. Przy składaniu pozwu czy nawet w toku postępowania nie można być pewnym ostatecznego rozstrzygnięcia. Pozostaje więc liczyć na przychylność składu orzekającego.

Zwolnienie od kosztów sądowych w sprawach pracowniczych. Na koniec wskazać należy, że pracownik występujący z powództwem do sądu pracy jest zwolniony od uiszczania kosztów sądowych, o ile wartość przedmiotu sporu nie przekracza kwoty 50 000 zł.
Sygnatura akt ................................. Wniosek o zwolnienie z kosztów sądowych Wnoszę o: zwolnienie mnie od kosztów sądowych w sprawie o ................................................. przeciwko pozwanemu .................................................................................................................................. Uzasadnienie Z uwagi na fakt, iż jestem w trudnej sytuacji finansowej. Po śmierci mojej żony …………………….. samotnie wychowuję tróję dzieci, ponadto spłacam zaciągnięty kredyt hipoteczny zwracam się z prośbą o zwolnienie mnie z kosztów sądowych ponieważ nie jestem w stanie w żaden sposób ich ponieść. Ponadto nadmieniam, iż korzystam z pomocy społecznej. Wobec powyższego wniosek zaważam za zasadny. .............................................................. [kkstarratings] Należności z tytułu nieuiszczonych kosztów sądowych oraz grzywien orzeczonych w postępowaniu przed sądem administracyjnym, z wyjątkiem grzywien, o których mowa w art. 55 nieprzekazanie przez organ skargi sądowi, § 1, art. 149 uwzględnienie skargi na bezczynność lub przewlekłość postępowania, § 2 oraz art.
Kto może ubiegać się o zwolnienie od kosztów sądowych w 2020 r.? Jak to zrobić? Prezentujemy najważniejsze informacje oraz prosty wzór wniosku do sądu. Komu przysługuje zwolnienie od kosztów sądowych? Dzięki zwolnieniu od kosztów sądowych strona nie uiszcza opłat sądowych i nie ponosi wydatków. Obciążają one tymczasowo Skarb Państwa. Sąd może zwolnić osobę fizyczną od kosztów sądowych w całości lub w części. Ze zwolnieniem od kosztów sądowych w części mamy do czynienia w sytuacji, gdy strona jest w stanie ponieść tylko część tych kosztów. Wówczas zwolnienie może przykładowo dotyczyć ułamkowej lub procentowej części kosztów określonej kwoty czy niektórych opłat. Częściowe zwolnienie od kosztów w praktyce oznacza, iż strona musi uiścić opłaty oraz ponieść wydatki w wysokości nie objętej przyznanym zwolnieniem. Zwolnienie od kosztów sądowych nie zwalnia strony od obowiązku zwrotu kosztów procesu przeciwnikowi. Polecamy: Serwis Inforlex Przeciwdziałanie praniu pieniędzy – procedury W przypadku osób fizycznych zwolnienie od kosztów przysługuje, jeżeli ze złożonego oświadczenia wynika, iż taka osoba nie jest w stanie ponieść kosztów bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny lub ich poniesienie narazi ją na taki uszczerbek. Dlatego do wniosku należy dołączyć oświadczenie obejmujące szczegółowe dane o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania osoby ubiegającej się o zwolnienie od kosztów. Oświadczenie można pobrać w siedzibie sądu. Wzór takiego formularza znajduje się również na stronach internetowych Ministerstwa Sprawiedliwości: Jak ubiegać się o zwolnienie od kosztów sądowych? Wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych zgłasza się w sądzie, w którym sprawa ma być wytoczona lub już się toczy: na piśmie lub ustnie do protokołu. Jeżeli dana osoba nie ma miejsca zamieszkania w siedzibie sądu, w którym ma toczyć się sprawa, może złożyć wniosek w sądzie rejonowym właściwym ze względu na miejsce swojego zamieszkania. Wówczas sąd prześle niezwłocznie taki wniosek właściwemu sądowi. Jak napisać wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych? Przed sporządzeniem wniosku należy pamiętać o tym, iż każda sprawa jest inna. Nie ma zatem jednolitego wzoru. Ważnym elementem pisma jest oznaczenie sądu oraz sprawy, w jakiej ubiegamy się o zwolnienie. Pamiętajmy, iż zwolnienie nie musi dotyczyć całości kosztów, ale może obejmować jedynie ich część. W uzasadnieniu należy wykazać, iż poniesienie kosztów będzie skutkowało uszczerbkiem utrzymania koniecznego dla wnioskodawcy i jego rodziny albo narażeniem na taki uszczerbek. Uzasadnienie powinno zatem przedstawiać sytuację materialną, popartą odpowiednimi dowodami, dołączanymi do wniosku. Załącznikami poza formularzem oświadczenia o majątku będą zatem przykładowo zaświadczenia o dochodach wnioskodawcy oraz jego małżonka, zaświadczenie z urzędu pracy czy dokument potwierdzający zaciągnięcie kredytu. Wniosek należy własnoręcznie podpisać. Poniżej prezentujemy prosty wzór wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych. Wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych wzór Infor Zobacz również PRZYKŁADOWY WNIOSEK O ZWOLNIENIE OD KOSZTÓW SĄDOWYCH Wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych w sądzie O czym powinny pamiętać osoby, które składają wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych? 1. Od osoby składającej wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych sąd może odebrać przyrzeczenie. 2. W przypadku wątpliwości sąd może zarządzić dochodzenie. Sąd odmówi zwolnienia od kosztów sądowych w razie oczywistej bezzasadności dochodzonego roszczenia lub obrony praw. 3. Sąd cofnie zwolnienie od kosztów sądowych, jeżeli okazało się, że okoliczności, na podstawie których je przyznano, nie istniały lub przestały istnieć. 4. W przypadku świadomego podania nieprawdziwych okoliczności sąd cofnie zwolnienie od kosztów sądowych oraz skaże nieuczciwą osobę na grzywnę w wysokości do 1000 złotych. W takiej sytuacji strona będzie musiała również uiścić wszystkie przepisane opłaty i pokryć obciążające ją wydatki. Ponowne zgłoszenie wniosku o zwolnienie od kosztów, w którym świadomie podano nieprawdziwe okoliczności będzie skutkowało skazaniem strony przez sąd na grzywnę w wysokości do 2000 złotych. 5. Ponowny wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych, oparty na tych samych okolicznościach podlega odrzuceniu. Postępowanie wieczystoksięgowe W postępowaniu wieczystoksięgowym zwolnienie od kosztów sądowych może nastąpić wyłącznie przed złożeniem wniosku o wpis do księgi wieczystej. Jeżeli wniosek o dokonanie wpisu do księgi wieczystej ma być zamieszczony w akcie notarialnym, zwolnienie może nastąpić wyłącznie przed zawarciem tego aktu notarialnego. Nie dotyczy to sytuacji, gdy obowiązek poniesienia kosztów sądowych powstał po wydaniu orzeczenia. W terminie trzech miesięcy od doręczenia postanowienia o zwolnieniu od kosztów sądowych należy złożyć wniosek o dokonanie wpisu do księgi wieczystej. Zwolnienie od kosztów sądowych osoby prawnej Osoba prawna może uzyskać zwolnienie od kosztów sądowych, jeżeli wykaże, iż nie ma dostatecznych środków na ich uiszczenie. Ponadto, spółka handlowa powinna wykazać, że jej wspólnicy albo akcjonariusze nie mają dostatecznych środków na zwiększenie majątku spółki lub udzielenie spółce pożyczki. Wymogu tego nie stosuje się do spółki handlowej, której jedynym wspólnikiem albo akcjonariuszem jest Skarb Państwa. Podstawa prawna: Ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2019 r., poz. 785 z późn. zm.) Polecamy serwis: W sądzie
wzór oświadczenia o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania, o którym mowa w art. 102 wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych ust. 2, a także sposób udostępniania osobom fizycznym wzoru druków tych oświadczeń w siedzibach sądów, mając na względzie komunikatywność niezbędnych pouczeń dla stron co do sposobu wypełnienia, skutków niezłożenia lub Problem W związku z domaganiem się przez stronę dodatkowej opinii biegłego, organ prowadzący postępowania wydał postanowienie zobowiązujące stronę do wpłacenia zaliczki na pokrycie kosztów tej opinii. Strona nie jest jednak w stanie uiścić wymaganej kwoty. Czy może wnieść zażalenie na postanowienie w sprawie zaliczki? Co mówią przepisy Zgodnie z art. 262 kodeksu postępowania administracyjnego (dalej stronę obciążają te koszty postępowania, które wynikły z jej winy bądź zostały poniesione w jej interesie lub na jej żądanie, a nie wynikają z ustawowego obowiązku organów prowadzących postępowanie. W uzasadnionych przypadkach organ może zażądać od strony złożenia zaliczki w określonej wysokości na pokrycie kosztów postępowania. W myśl art. 263 do kosztów postępowania zalicza się koszty podróży i inne należności świadków i biegłych oraz stron (w przypadkach, gdy postępowanie zostało wszczęte z urzędu albo gdy strona bez swojej winy została błędnie wezwana do stawienia się – art. 56 a także koszty spowodowane oględzinami na miejscu, jak również koszty doręczenia stronom pism urzędowych. Organ może zaliczyć do kosztów postępowania także inne koszty bezpośrednio związane z rozstrzygnięciem sprawy. Jednocześnie z wydaniem decyzji organ ustala w drodze postanowienia wysokość kosztów postępowania, osoby zobowiązane do ich poniesienia oraz termin i sposób ich uiszczenia. Na postanowienie w sprawie kosztów postępowania osobie zobowiązanej do ich poniesienia służy zażalenie (art. 264 W art. 267 przewidziano, że w razie niewątpliwej niemożności poniesienia przez stronę opłat, kosztów i należności związanych z tokiem postępowania organ może zwolnić ją w całości lub w części od ponoszenia tych opłat, kosztów i należności. Zwolnienie od opłat skarbowych następuje z zachowaniem przepisów o tych opłatach. ? Prawnik wyjaśnia Anna Puszkarska, Radca prawny W orzecznictwie przyjmuje się, że nie można wnieść zażalenia na postanowienie w sprawie zaliczki. Strona może natomiast ubiegać się o zwolnienie z kosztów postępowania administracyjnego (w całości lub w części). Kwestia udzielenie (lub nie) zwolnienia również rozstrzygana jest w formie postanowienia. W orzecznictwie istnieją rozbieżności co do tego, czy na postanowienie w sprawie zwolnienia przysługuje zażalenie. W niektórych wyrokach prezentowane jest stanowisko, że strona jest uprawniona do wniesienia takiego zażalenia. Obowiązek uiszczenia kosztów Podkreśla się, że w postępowaniu administracyjnym zasadą jest, że koszty tego postępowania ponosi prowadzący je organ – w takich granicach, w jakich wypełnia swoje ustawowe obowiązki. Zakres czynności podejmowanych przez organ w ramach jego ustawowych obowiązków określa z art. 7 (zasada prawdy obiektywnej). Powoduje to, że kosztami postępowania można obciążyć stronę tylko jeśli organ spełnił jej żądanie w sprawie przeprowadzenia dowodu, chociaż nie miał już jakichkolwiek wątpliwości co do stanu faktycznego sprawy. Stronę obciążają zatem np. koszty dodatkowej opinii biegłego, której domagała się, pomimo wyjaśnienia już okoliczności danej sprawy (wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z 4 lutego 2014 r., sygn. II SA/Kr 1564/13, LEX nr 1429585). Wpłata zaliczki Jak zwrócono uwagę w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 20 lipca 2010 r. (sygn. I OSK 1282/09, LEX nr 744965), organ – na zasadzie uznania administracyjnego, stosownie do okoliczności sprawy – ocenia, czy w danej konkretnej sprawie trzeba żądać od strony zaliczki, o której mowa w art. 262 § 2 Żądanie przez organ zaliczki powinno nastąpić przez wydanie postanowienia, na które stronie nie przysługuje zażalenie. Zażalenie, o którym mowa w art. 264 § 2 odnosi się bowiem do ustalenia wysokości końcowych kosztów postępowania, osób zobowiązanych do ich poniesienia oraz terminów i sposobu ich uiszczenia. Jest to rozstrzygnięcie końcowe w sprawie kosztów postępowania, a zaliczka stanowi tylko składnik kosztów i jest pobierana w toku trwającego postępowania administracyjnego (por. także np. wyrok WSA w Warszawie z 15 maja 2014 r., sygn. VIII SA/Wa 158/14, LEX nr 1476907). Kwestionowanie zasadności nałożenia na stronę obowiązku poniesienia kosztów i ich wysokości należy także odróżnić od prawa do zwrócenia się o zwolnienie z kosztów postępowania. Na podstawie art. 267 strona może złożyć wniosek o zwolnienie jej z kosztów z uwagi na niewątpliwą niemożność ich poniesienia, czyli brak środków finansowych (wyrok WSA w Łodzi z 6 sierpnia 2015 r., sygn. II SA/Łd 353/15, LEX nr 1792815). Przesłanki zwolnienia Z art. 267 wynika, że zwolnienie ma charakter uznaniowy. Podkreśla się jednak, że uznanie administracyjne nie oznacza dowolności rozstrzygnięcia. Decyzja uznaniowa powinna być zgodna z interesem społecznym i słusznym interesem obywatela (art. 7 Zgodnie z wyjaśnieniami zawartymi w wyroku WSA w Krakowie z 1 lipca 2016 r. (sygn. III SA/Kr 175/16, LEX nr 2085784), organ ma obowiązek dokonać rzetelnej analizy sytuacji majątkowej strony ubiegającej się o zwolnienie. Dla oceny zdolności do poniesienia kosztów postępowania administracyjnego konieczne jest zestawienie uzyskiwanych przez nią dochodów i wydatków ponoszonych na codzienne utrzymanie. Należy uwzględnić nie tylko realne wpływy pieniężne strony, ale także posiadany przez nią majątek. O niewątpliwej niemożności poniesienia kosztów można mówić tylko wtedy, jeżeli zostanie stwierdzony brak możliwości ich poniesienia. Użyte przez ustawodawcę sformułowanie: niewątpliwa należy rozumieć jako granicząca z pewnością, a ciężar dowiedzenia tych okoliczności spoczywa na stronie wnioskującej o zwolnienie. Zakwestionowanie odmowy Kwestia zaskarżalności odmowy zwolnienia (art. 267 nie jest wyraźnie uregulowana, w związku z czym w orzecznictwie istnieją rozbieżności dotyczące tej kwestii. Przykładowo w wyroku WSA w Białymstoku z 26 maja 2009 r. (sygn. II SA/Bk 715/05, LEX nr 547303) przyjęto, że od postanowienia o odmowie zwolnienia z kosztów nie przysługuje zażalenie. Wyrażany jest jednak także pogląd, że art. 264 § 2 dotyczy każdego rodzaju postanowienia w sprawie kosztów, a więc także postanowienia w sprawie zwolnienia z kosztów, od którego można zatem wnieść zażalenie (por. np. wyrok NSA z 19 października 2016 r., sygn. II OSK 41/15, LEX nr 2177611). W wyroku NSA z 1 września 2011 r. (sygn. I OSK 1502/10, LEX nr 964680) zwrócono uwagę, że postępowanie dotyczące zwolnienia może być prowadzone zarówno na wniosek strony, jak i z urzędu, gdyż art. 267 nie zawiera szczegółowej regulacji w tej kwestii. Właściwość organu w sprawie zwolnienia pozostaje w ścisłym związku z wszczęciem postępowania administracyjnego w sprawie merytorycznej. Organ, który jest właściwy do prowadzenia postępowania w danej sprawie, jest właściwy również do rozstrzygnięcia kwestii zwolnienia. ? podstawa prawna: art. 7, art. 77 § 1, art. 261-267 ustawy z 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jedn. DzU z 2016 r. poz. 23 ze zm.) Zwolnienia od kosztów sądowych może domagać się osoba fizyczna, która nie jest w stanie ponieść ich bez uszczerbku finansowego koniecznego dla utrzymania siebie i rodziny. Wniosek należy złożyć do sądu, w którym ma się toczyć bądź toczy już się postępowanie, jednocześnie załączając formularz oświadczenia o stanie
Poniżej znajduje się przykładowy wzór wniosku o zwolnienie z kosztów sądowych. Kolorem zielonym zaznaczono te fragmenty, które należy bezwzględnie wyedytować we własnym wniosku. Wzór dostępny jest także jako dokument MS Word 95. ——————————————————————————————————————- Suwałki, 16 października 2008 r. Do: Sądu Rejonowego Wydział I Cywilny w Suwałkach Powód: Marian Marianowicz, ul. Długa 63, 00-021 Suwałki Pozwany: Wiesław Wiesławski, ul. Krótka 5, 00-021 Suwałki Wartość przedmiotu sporu: 720 zł WNIOSEK O ZWOLNIENIE OD KOSZTÓW SĄDOWYCH Wnoszę o: zwolnienie mnie od kosztów sądowych w sprawie przeciwko Wiesławowi Wiesławskiemu o zapłatę kwoty 720 zł. UZASADNIENIE Nie jestem w stanie uiścić należnych kosztów sądowych bez uszczerbku dla utrzymania siebie i swojej rodziny. Jestem osobą długotrwale chorą i otrzymuję rentę w wysokości 1042,70 zł, co stanowi moje jedyne źródło utrzymania. Prowadzę gospodarstwo domowe razem z trzydziestoletnim synem, który jest osobą bezrobotną i uzależnioną od alkoholu. Koszty utrzymania lokalu, w którym zamieszkujemy wynoszą średnio 651 zł. Na koszty te składają się: – czynsz w wysokości 351 zł, – opłaty za wodę i kanalizację – średnio 110 zł – opłaty za energię elektryczną – średnio 90 zł – opłaty za gaz – średnio 60 zł – opłata za wywóz śmieci – 40 zł. Cierpię z powodu nadciśnienia tętniczego krwi, co generuje koszty ok. 50 zł miesięcznie na lekarstwa. Po odliczeniu tych wydatków pozostałe mi środki wystarczają jedynie na zakup wyżywienia dla siebie i syna, oraz najpotrzebniejszej odzieży. W tych okolicznościach nie jestem w stanie czynić oszczędności i nie posiadam sumy pieniężnej pozwalającej na uiszczenie kosztów sądowych. Ta sytuacja powoduje, że brak zwolnienia od kosztów sądowych uniemożliwiałby mi dochodzenie moich roszczeń. Z uwagi na powyższe wniosek jest uzasadniony. Marian Marianowicz Załączniki: – oświadczenie o stanie majątkowym – kserokopie rachunków. ——————————————————————————————————————-
Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi,postęp.przed sąd.adm,Rozdział 3. Zwolnienie od kosztów sądowych,Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi,Dz.U.2023.0.1634 t.j. Czy osobie prawnej przysługuje zwolnienie z opłaty sądowej w postępowaniu sądowoadministracyjnym? Podkreślenia wymaga fakt, iż instytucja prawa pomocy ma zastosowanie w szczególnie uzasadnionych sytuacjach Naczelny Sąd Administracyjny z siedzibą w Warszawie w postanowieniu z dnia 5 marca 2014 r., sygn. akt II FZ 148/14 (LEX nr 1450446) stwierdził, iż: „stosownie do art. 246 § 2 pkt 2 przyznanie prawa pomocy w zakresie częściowym osobie prawnej następuje, gdy osoba ta wykaże, że nie ma dostatecznych środków na poniesienie pełnych kosztów postępowania. Wskazany przepis stanowi odstępstwo od generalnej zasady ponoszenia kosztów postępowania sądowoadministracyjnego zawartej w art. 199 a instytucja prawa pomocy ma zastosowanie w szczególnie uzasadnionych sytuacjach. W przypadku osób prawnych, wówczas gdy nie są wstanie uiścić pełnych kosztów sądowych. Stosując prawo pomocy nie można bowiem chronić, czy też wzbogacać majątku osób prywatnych, gdyż celem instytucji prawa pomocy jest zapewnienie dostępu do sądu osobom, którym brak środków finansowych ten dostęp uniemożliwia. Zapobiegliwości i przezorności w tym zakresie należy szczególnie wymagać od osób toczących spory sądowe w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą.” Zobacz również: Doręczanie pism w postępowaniu administracyjnym Ponadto wyżej cytowany Sąd w postanowieniu z dnia 1 kwietnia 2008 r., sygn. akt I OZ 208/08 uznał, że: „przedsiębiorstwo, które nie wykazało, że utraciło płynność finansową i nadal funkcjonuje w obrocie gospodarczym, nawet pomimo trudności finansowych powinno partycypować w kosztach postępowania sądowego”. Wynika z powyższego, iż osoba prawna, która boryka się z przejściowymi trudnościami finansowymi, nie może skutecznie domagać się z zwolnienia z opłaty sądowej w postępowaniu sądowoadministracyjnym. Za przejściowe trudności finansowe należy uznać sytuację, w której dochody osoby prawnej są niższe niż wydatki, zaś spółka nie ogłosiła upadłości. Dopóki spółka istnieje w obrocie gospodarczym, a więc uzyskuje przychód. Bez znaczenia dla Sądu jest fakt, iż przychód ten jest niższy niż wydatki. Albowiem w gestii spółki pozostaje wybór, czy przeznaczy uzyskane przychód na cele związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, czy na pokrycie kosztów sądowych. Taka ocena kondycji finansowej osób prawnych jest to związane z zasadą, iż przyznanie pomocy w zakresie zwolnienia od obowiązku uiszczenia opłaty sądowej, ma charakter wyjątku od reguły. Zatem przyznanie pomocy spółce jest możliwe jedynie w przypadku, gdy nie ma żadnych środków finansowych, a nie gdy środki te ma, ale przeznacza je w pierwszej kolejności na cele związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, zaś w dalszej kolejności wykazuje, iż po spożytkowaniu tych środków, nie ma już żadnych pieniędzy na uiszczenie opłat sądowych. W ocenie w/w Sądu „nakładom na działalność gospodarczą nie można przypisać pierwszeństwa przez kosztami sądowymi”. Czyli na osobie prawnej ciąży wybór sposobu spożytkowania uzyskanego przychodu, zaś po dokonaniu tego wyboru, musi się liczyć z jego konsekwencjami, tj. brakiem możliwości wniesienia skargi w postępowaniu sądowoadministracyjnym, jeżeli przychód przeznaczy na prowadzenie działalności gospodarczej. Polecamy serwis: Prawo administracyjne Przygotuj się do stosowania nowych przepisów! Poradnik prezentuje praktyczne wskazówki, w jaki sposób dostosować się do zmian w podatkach i wynagrodzeniach wprowadzanych nowelizacją Polskiego Ładu. Tyko teraz książka + ebook w PREZENCIE XskmgCd. 420 437 145 431 286 241 175 382 328

wniosek o zwolnienie z kosztów sądowych w postępowaniu administracyjnym